Në këtë dokument të klasifikuar të vitit 1981, të hartuar pas dënimit dhe pushkatimit të disa prej figurave më të larta të udhëheqjes komuniste – Kadri Hazbiu, Feçor Shehu dhe Petrit Dume – raportohen komente reale, shqetësime dhe aludime të bërë nga funksionarë të Partisë dhe punonjës të rëndomtë.
Dokumenti flet hapur për ndjenja frike, pasigurie dhe hutimi, të cilat autorët e raportit përpiqen t’i paraqesin si “dobësi ideologjike që duhen ndrequr”, por në të vërtetë tregojnë për një çarje të dukshme në besimin ndaj linjës zyrtare.
🧨 Në Komitetin Ekzekutiv të Rrethit të Tiranës:
Veli Kaja, nënpunës, ka deklaruar hapur:
“Kur njerëz të tillë si Kadriu dhe Feçori përfundojnë kështu, si mund të jemi ne të sigurtë? A do të na vrasin edhe neve?”
Ndërsa Nazmi Xhani, me funksion në të njëjtin institucion, shprehet në mënyrë më të tërthortë:
“Çështja është më e ndërlikuar seç duket. Ka më shumë se sa thuhet.”
📻 Në Radio Tirana:
Fatbardha Doko, punonjëse në redaksinë e lajmeve, ka thënë me shqetësim:
“Ne i kemi transmetuar fjalimet e Kadri Hazbiut si udhëzime partie… tani na thonë se ka qenë armik? A kemi ne faj që kemi besuar?”
🏭 Në Uzina “Enver Hoxha”:
Gjergji Dako, inxhinier, ka komentuar:
“Nëse këta të tre ishin kaq të rrezikshëm, si u lanë kaq gjatë në poste? Kush i mbrojti?”
Në të njëjtën ndërmarrje, Ylli Dule, teknik, pyet:
“Po Mehmet Shehu, a është i pastër? Apo e ka rradhën?”
🏫 Në Institutin Pedagogjik:
Agim Hoxha, pedagog, është cituar të ketë thënë:
“Njerëzit janë të hutuar. S’mund të quhen ‘agjentë’ të gjithë ata që ranë. Po ata që i kanë mbështetur, a do të kontrollohen?”
🕯️ Ndikimi psikologjik dhe gjendja morale:
Raporti evidenton se në shumë institucione, komunistët kanë filluar të heshtin, shmangin diskutimet dhe kanë frikë të flasin edhe në mbledhjet zyrtare të organizatave bazë.
Shprehje të përmendura në raport përfshijnë:
- “Nuk po kuptojmë më asgjë”,
- “Më mirë të mos flas”,
- “Po e mbajmë frymën”.
🧠 Vlerësimi nga autorët e raportit:
Në fund të raportit, autorët (pa emër) vlerësojnë se:
“Këto qëndrime janë rezultat i punës së mangët politike dhe edukimit të dobët ideologjik. Disa elementë kanë manifestuar paqartësi, dobësi e madje mendime të shtrembëruara.”
Sugjerohet që të rritet kontrolli ideologjik dhe të forcohet edukimi me direktivat e Partisë.
🧭 Vlera historike:
Ky dokument nuk është thjesht një listë komentesh spontane – ai është pasqyrë autentike e një momenti historik të ngarkuar me frikë kolektive.
Ai tregon se pas pushkatimeve të vitit 1981, në vend që të sundonte bindja ideologjike, kishte shpërthyer dyshimi, paniku dhe pyetja se “kush është tjetri në listë?”
Ky dokument demaskon edhe përmasat e propagandës zyrtare, që nuk po arrinte më të bindte askënd.
