Në vitin 1981, në prag të Kongresit të 8-të të Partisë së Punës së Shqipërisë, një nënë e moshuar nga Tepelena, Fatime Progonati, i shkroi një letër plot emocion dhe përuljeje udhëheqësit të regjimit komunist shqiptar, Enver Hoxhës. Ajo ishte nëna e Heroit të Popullit, Nimete Progonatit.
📜 Një letër që mishëronte kultin e individit
Letra është një shembull klasik i propagandës së personalizuar komuniste, ku populli thirrej të shprehte falënderim personal për “jetën e re”, “bujqësinë e përparuar”, “elektrifikimin”, “traktorët shqiptarë” e madje edhe për “shkencën” që bënin bijtë dhe bijat e Shqipërisë socialiste.
Ajo shkruan:
“Dëshiroj t’ju shpreh dashurinë e thellë për Ju, i shtrenjti Enver, që të na rroni sa malet tanë…”
🧕 Kush ishte Fatime Progonati?
Fatime Progonati ishte nëna e Nimete Progonatit, njëra nga gratë që mori titullin “Heroinë e Popullit”, e rënë gjatë Luftës Nacionalçlirimtare. Letra e saj është e ngarkuar me gjuhën karakteristike të asaj kohe, plot metafora dhe fraza standarde, që e ngrinin Enver Hoxhën në nivel profetik.
“Sa e bukur, si bahçe me lule na u bë Shqipëria. E stolisi Partia, e bëri të fortë Partia, me Ju, shoku Enver.”
📺 Televizori dhe “zëri i Partisë”
Letra përshkruan gjithashtu sesi, edhe pse ishte e moshuar, autorja do të ndiqte me emocion punimet e Kongresit në televizor – një simbol i “modernizimit socialist”:
“Në televizor do të dëgjoj zërin e Partisë, fjalën Tuaj të ndritur shoku Enver, që hap horizonte plot dritë.”
🧠 Gjuha: ndërtimi i mitit dhe vetëndrydhja personale
Letra është ndërtuar mbi disa shtylla retorike që kanë shërbyer për të ushqyer kultin e individit dhe devocionin masiv ndaj regjimit:
- Falënderim personal ndaj Partisë për gjithçka – edhe për jetën, dritën, punën dhe rininë.
- Identifikim i plotë me udhëheqësin – si burim i jetës dhe krenarisë kombëtare.
- Shprehje gëzimi për “lumturinë kolektive” – një koncept i përhershëm në literaturën komuniste.
- Tonalitet solemn, poetik dhe infantilizues – për të përcjellë ndjenjën e përulësisë dhe mirënjohjes.
“Ndonëse jam 70 e ca vjeçe, e ndjej veten 20 vjeçe. Na bëri Partia kaq të rinj.”
🧱 Një gur tjetër në themelet e propagandës
Kjo letër, së bashku me telegramet dhe raportet e tjera të dërguara Kongresit të 8-të nga qytetarët, mësuesit, kooperativistët, minatorët dhe veteranët, është një nga qindra mesazhe të orkestruara që përforconin një linjë ideologjike të centralizuar.
Në qendër nuk ishte qytetari, por Partia dhe udhëheqësi.
