Një dorëshkrim i rrallë në gjuhën italiane na sjell një nga mitet më të njohura në traditën islame: historinë e merimangës që mbrojti Profetin Muhamed. Por kjo nuk është e gjitha – teksti përfshin gjithashtu përshkrime nga kultura të ndryshme ku merimanga shihet si kafshë e shenjtë, mbrojtëse, ose përkundrazi, si mjet ndëshkimi e frike. Një reflektim i fortë mbi simbolikën kulturore dhe fetare të kësaj krijese të vogël.
Turqit e konsiderojnë merimangën si një kafshë të shenjtë. Sipas një legjende, Profeti Muhamed, duke u arratisur nga ndjekësit, u fsheh në një shpellë. Një merimangë, e ndjeshme ndaj rrezikut, filloi të thurë rrjetën e saj në hyrje të shpellës. Kur ndjekësit mbërritën dhe panë rrjetën e plotë, ata menduan se aty nuk kishte hyrë askush – dhe u larguan.
Që prej atij çasti, merimanga u bë simbol i mbrojtjes hyjnore.
Por në anën tjetër të botës, kjo krijesë shihet ndryshe:
- Në disa kultura aziatike dhe sllave, merimanga konsiderohej bartëse mëkatesh – ndonjëherë edhe shenjë oguri të keq.
- Në vende si Koreja e Jugut, thuhej se nëse një nënë vdiste në lindje, shpirti i saj mund të futej në trupin e një merimange. Ajo duhej shtypur, për të çliruar shpirtin.
- Në disa zona sllave, madje ndërtoheshin vegla primitive për të shtypur merimanga, në rituale për “pastrimin e shtëpisë” apo “fshatit”.
Dorëshkrimi përmbyllet me një shënim ironik:
“Kam dëgjuar që turqit nuk duan të fusin merimangën… në janiçerët e ndonjë kohe… Gjiljafka.”
(Shprehje me ton sarkastik, që përçon ironi ndaj përfshirjes së simbolikës në politikën osmane.)
📚 Vlerë kulturore dhe fetare
Ky dokument rrëfen sesi një krijesë kaq e vogël, merimanga, mund të shihet njëherazi si shpëtuese e një profeti, dhe si mjet ndëshkimi në mitet e tjera. Një tekst me rëndësi për etnologjinë, besimin fetar dhe antropologjinë kulturore.
