Manipulimi i dokumenteve: U hyri në qarkullim në vitet ‘60 dhe zgjati deri në 1980
Në raportin e Prokurorisë thuhet:
“Komanda e repartit ushtarak nr. 5999 Korçë, në mënyrë të kundërligjshme, u ka llogaritur disa ish-oficerëve kohë shërbimi më të gjatë nga sa kishin realisht në repartet partizane.”
Dy raste janë veçanërisht të dokumentuara:
- Arqile Cane: I është njohur pjesëmarrje në luftë nga 17 maj 1944, kur në fakt kishte hyrë në ushtri më 17 korrik 1944.
- Iljasto Kito: Në dokumentacion figuron si pjesëmarrës nga 15 prill 1942 deri më 29 nëntor 1944. Në realitet, kishte qenë në repart vetëm nga 30 gusht 1944.
Mashtrimi me dyfishimin e kohës së luftës = 109 lekë më shumë çdo muaj
Ligji i kohës lejonte që për pjesëmarrësit në Luftën Nacionalçlirimtare të përfitohej dyfishimi i viteve të shërbimit për efekt pensioni. Kjo praktikë, nëse mbështetej në dokumente të falsifikuara, krijonte përfitime të konsiderueshme:
“Nga llogaritja e gabuar të kohës që këta ushtarakë kanë marrë pjesë në ushtri, ata kanë përfituar në mënyrë të kundërligjshme pensionin në masën 50% si dhe 100 lekë në muaj shtesë mbi pensionin e pleqërisë.”
Vetëm për Arqile Canen, shuma e përfituar pa të drejtë ishte 35.999 lekë. Për Iljasto Kito, 26.000 lekë.
Rasti i Vasil Vranës – Nga karabinier i Italisë fashiste në “partizan me dokumente”
Një rast skandaloz përmendet në raport: Vasil Vrana, një ish-oficer i liruar, kishte deklaruar se ishte pjesëtar i Brigadës së Dytë Sulmuese të Ushtrisë Nacionalçlirimtare që më 5 maj 1943. Por dokumentet e zbuluara treguan se:
- Në nëntor 1939 kishte shkuar në Itali për trajnim si karabinier.
- Nga 1940 deri më 1943 kishte shërbyer si xhandar italian në vendet “Selenicë” dhe “Ura e Mifolit”.
- Nga qershori 1943 deri më 17 korrik 1944 kishte qëndruar në fshatin Bradavicë dhe kishte punuar si qymyrxhi.
Madje, vetë Vrana kishte deklaruar në vitin 1946 se gjatë luftës kishte qenë në polici kuesturë, dhe më pas ishte dënuar nga gjyqi i popullit me 3 vjet burg për veprimtari politike.
Tri dëshmi të fabrikuara për të kaluarën partizane
Për të mbështetur kërkesën për pension lufte, Vrana kishte paraqitur tri deklarata nga bashkëfshatarët e tij, të cilët e kishin “vërtetuar” pjesëmarrjen e tij në luftë. Por Prokuroria shkruan:
“Deklaratat e lëshuara nga 3 bashkëfshatarët kanë përmbajtje të njëjtë dhe nuk pasqyrojnë të vërtetën. Vendimi për përfitimin e dyfishimit të viteve është i pambështetur ligjërisht.”
Vendimi për ndëshkim: kthim parash dhe masa disiplinore
Në përfundim të hetimit, Prokuroria kërkoi:
- Shfuqizimin e vendimeve të Komitetit Ekzekutiv të Korçës që kishin njohur gabimisht vjetërsi shërbimi të dyfishuar.
- Kthimin e shumave të marra të tepërta nga Arqile Cane, Iljasto Kito dhe Vasil Vrana.
- Masa disiplinore për shefin e kuadrit të repartit ushtarak 5999 që kishte firmosur modelarët me të dhëna të pasakta.
Një pasqyrë mbi sistemin: kur lufta bëhej monedhë për pension
Ky dokument rrëfen jo vetëm mashtrime të veçuara, por edhe një sistem ku pjesëmarrja në luftë mund të manipulohej për përfitime ekonomike, dhe ku nën firmën e një shefi kuadri mund të ndryshohej historia personale. Në diktaturë, e kaluara nuk ishte thjesht memorie – ishte privilegj, siguri, dhe pagesë mujore.
