Në vitin 1964, Partia Komuniste e Bashkimit Sovjetik (PKBS) i dërgoi një dokument zyrtar partive komuniste simotra, duke shprehur shqetësimin për “rrezikun e përçarjes” në lëvizjen komuniste në shkallë botërore. Shqipëria, tashmë në rrugë të pavarë dhe në aleancë me Kinën, do ta lexonte këtë si një formë presioni diplomatik e ideologjik që synonte të kthente në rresht vendet me vijë të pavarur.
Dokumenti përmend qartë se situata që ka lindur “në qarqet komuniste nuk mund të injorohet”, dhe se fraksionizmi ideologjik po dëmtonte jo vetëm unitetin, por edhe imazhin global të kampit socialist. Ai thekson se “forcat imperialiste—në veçanti SHBA—po shfrytëzojnë çarjet mes nesh”, dhe se lëvizja duhet të bashkohet në bazë të “principit të internacionalizmit proletar”.
Në thelb, dokumenti nuk ftonte për debat, por për nënshtrim të unitetit në udhëheqjen sovjetike, duke paraqitur si devijim çdo qasje tjetër ideologjike, sidomos taktikat e Partisë Komuniste të Kinës dhe vijën e PPSH-së.
Një nga fjalitë më të ashpra të dokumentit deklaron:
“Nëse ndonjë parti do të vazhdojë rrugën e saj jashtë këtij bashkimi, do të mbajë vetë pasojat dhe do të dëmtojë tërë lëvizjen komuniste botërore.”
Ky ton nënkuptonte qartë që nëse Shqipëria vazhdonte të ecte krah Kinës dhe jashtë orbitës sovjetike, ajo do të izolohej. Dokumenti i PKBS fliste gjithashtu për “organizimin e një konference të re të partive komuniste botërore” dhe sugjeronte që udhëheqja duhet të rikthehej në qendrat tradicionale të marksizëm-leninizmit, domethënë në Moskë.
PPSH, në atë kohë, e lexonte me qartësi që ky ishte një veprim i koduar që synonte rivendosjen e kontrollit mbi partinë shqiptare. Dhe kjo do të thellonte ndarjen që kishte nisur me prishjen e mëparshme Shqipëri–BRSS pas vitit 1960.
Dokumenti i vitit 1964 mbetet një shembull i qartë sesi fuqitë e mëdha përpiqen të ruajnë hegjemoninë përmes thirrjeve për “unitet” ideologjik, ndërsa vendet më të vogla si Shqipëria përpiqen të ruajnë sovranitetin në emër të parimeve të revolucionit.Në vitin 1964, Partia Komuniste e Bashkimit Sovjetik (PKBS) i dërgoi një dokument zyrtar partive komuniste simotra, duke shprehur shqetësimin për “rrezikun e përçarjes” në lëvizjen komuniste në shkallë botërore. Shqipëria, tashmë në rrugë të pavarë dhe në aleancë me Kinën, do ta lexonte këtë si një formë presioni diplomatik e ideologjik që synonte të kthente në rresht vendet me vijë të pavarur.
Dokumenti përmend qartë se situata që ka lindur “në qarqet komuniste nuk mund të injorohet”, dhe se fraksionizmi ideologjik po dëmtonte jo vetëm unitetin, por edhe imazhin global të kampit socialist. Ai thekson se “forcat imperialiste—në veçanti SHBA—po shfrytëzojnë çarjet mes nesh”, dhe se lëvizja duhet të bashkohet në bazë të “principit të internacionalizmit proletar”.
Në thelb, dokumenti nuk ftonte për debat, por për nënshtrim të unitetit në udhëheqjen sovjetike, duke paraqitur si devijim çdo qasje tjetër ideologjike, sidomos taktikat e Partisë Komuniste të Kinës dhe vijën e PPSH-së.
Një nga fjalitë më të ashpra të dokumentit deklaron:
“Nëse ndonjë parti do të vazhdojë rrugën e saj jashtë këtij bashkimi, do të mbajë vetë pasojat dhe do të dëmtojë tërë lëvizjen komuniste botërore.”
Ky ton nënkuptonte qartë që nëse Shqipëria vazhdonte të ecte krah Kinës dhe jashtë orbitës sovjetike, ajo do të izolohej. Dokumenti i PKBS fliste gjithashtu për “organizimin e një konference të re të partive komuniste botërore” dhe sugjeronte që udhëheqja duhet të rikthehej në qendrat tradicionale të marksizëm-leninizmit, domethënë në Moskë.
PPSH, në atë kohë, e lexonte me qartësi që ky ishte një veprim i koduar që synonte rivendosjen e kontrollit mbi partinë shqiptare. Dhe kjo do të thellonte ndarjen që kishte nisur me prishjen e mëparshme Shqipëri–BRSS pas vitit 1960.
Dokumenti i vitit 1964 mbetet një shembull i qartë sesi fuqitë e mëdha përpiqen të ruajnë hegjemoninë përmes thirrjeve për “unitet” ideologjik, ndërsa vendet më të vogla si Shqipëria përpiqen të ruajnë sovranitetin në emër të parimeve të revolucionit.
