Në dhjetor të vitit 1945, Shqipëria sapo kishte dalë nga Lufta e Dytë Botërore dhe regjimi i ri i sapoinstaluar po përgatitej të vendoste themelet e kontrollit shtetëror në çdo fushë të jetës publike – përfshirë edhe artin dhe kinemanë.
📄 Në një raport justifikues të hartuar pas kapitullimit të Italisë në vitin 1943, theksohet se më parë, përmes një marrëveshjeje me firmën italiane E.N.I.C. në Romë, ajo kishte pasur ekskluzivitetin e shpërndarjes së filmave në Shqipëri.
🎞️ Por pas luftës, ky monopol “de facto” kaloi nën administrimin e Ministrisë së Kulturës Popullore, e cila e përdori këtë fuqi për të edukuar dhe formuar opinionin publik sipas parimeve të regjimit të ri.
📜 Më 22 dhjetor 1945, Këshilli Antifashist Nacional-Çlirimtar miratoi Ligjin Nr. 186, i cili krijoi zyrtarisht monopolin shtetëror mbi blerjen, importimin dhe shpërndarjen e filmave kinematografikë.
🖊️ Ligji sanksiononte se askush nuk mund të importonte apo shpërndante filma pa lejen e Ministrisë së Financave, e cila kishte të drejtën të jepte koncesione ose të krijonte një ent të posaçëm për administrimin e këtij monopoli.
📌 Të gjithë zotëruesit e filmave kinematografikë ishin të detyruar t’i denonconin ato brenda 20 ditësh nga hyrja në fuqi e ligjit.
✍️ Ligji mban firmat e Dr. Omer Nishanit si Kryetar dhe Koço Tashkos si Sekretar i Këshillit Antifashist Nacional-Çlirimtar.
📆 Ligji hynte në fuqi menjëherë, sapo të botohej në Gazetën Zyrtare.
🎬 Ky ishte fillimi i një epoke ku shteti jo vetëm kontrollonte mediat e shkruara dhe radion, por edhe kinemanë, si një mjet të fuqishëm propagande dhe edukimi sipas ideologjisë socialiste.
