Në fund të vitit 1943, Enver Hoxha i drejton një letër të gjatë dhe të ngarkuar me udhëzime strategjike shokut të tij Haxhi Lleshi. Letra përfshin jo vetëm urime për çlirimin e qytetit të Krujës, por edhe një udhërrëfyes të hollësishëm për ndërtimin e pushtetit të Këshillit Nacionalçlirimtar, për organizimin në Dibër, për trajtimin e çështjes së minoritetit maqedonas dhe për qëndrimin që duhej mbajtur ndaj “Legalitetit” – një formacion i sapoformuar që Enveri e cilëson si një “veprimtari të rrezikshme të mercenarëve të Zogut”.
Letra ka vlerë të veçantë për të kuptuar mënyrën sesi Partia Komuniste projektonte pushtetin e saj në terren, përfshirë mënyrën se si duhej përdorur ndihma e anglezëve dhe si duhej trajtuar propaganda balliste e zogiste.
Letra e nis me urime:
“Të dashur shok Haxhi, morëm letrën tuaj dhe ju urojmë për suksesin që patët duke zaptuar Krujën.”
Por menjëherë më pas, toni kthehet në direktivë:
“Për organizimin e pushtetit civil në qytet, kemi lajmëruar që të shkojnë atje Dr. Dishnica bashkë me Dr. Nishanin për të formuar Këshillin sipas rregullores. Nëse është edhe Bazi i Canës, qëndrimi i tij duhet të sqarohet…”
Enveri thekson:
“Nëse ai (Bazi) mban qëndrim të mirë, le të marrë pjesë. Në të kundërt, shokët të vazhdojnë punën pa të, duke e organizuar pushtetin në mënyrë demokratike, jo si t’i teket Haxhi Cemit, por sipas vullnetit të popullit.”
Pastaj kalon në misionin më të madh: Dibrën.
“Për çështjen e ikjes tënde për në Dibër jemi dakord. Duhet të shkosh menjëherë. Prezenca jote atje është e domosdoshme.”
Ai paralajmëron për vështirësitë:
“Do gjesh pengesa. Por me punë të rregullt, me kriter dhe me simpatinë që kanë masat për lëvizjen tonë, do të arrish rezultat konkret.”
Enveri ndalet në çështjen e minoritetit maqedonas:
“Mos e prek çështjen e kufijve. Tani nuk është momenti. Ne jemi për vetëvendosjen e popujve dhe kur të vijë koha, ajo do zgjidhet. Por tani duhet ngritur pushteti ynë Nacional-Çlirimtar dhe të jepet e drejta minoritetit maqedonas për të marrë pjesë në këshillat tona.”
Lidhur me Legalitetin dhe rikthimin e Zogut, Enveri është i prerë:
“Ka dalë një trakt i firmosur nga Fiqiri Dine, Myftar Kaloshi, Bazi i Canës dhe të tjerë. Thirret krijimi i një partie zogiste, që kërkon të mbledhë rreth vetes ‘të gjithë shqiptarët patriotë’. Por ne i dimë mirë qëllimet e tyre.”
Ai vijon:
“Zogu është figurë e djegur. Populli e di mirë se nuk ka hedhur asnjë pushkë për Shqipërinë. E njohim propagandën që bëjnë, por ajo është e dëmshme. Ne duhet ta godasim si tradhti të pastër.”
Për “Legalitetin”, që kërkon të shfaqet si lëvizje demokratike:
“Jo çdo parti që vetëquhet demokrate është aleate jonë. Ne jemi për çdo forcë që ka si qëllim kryesor luftën kundër okupatorit. Por jo për ata që kërkojnë të bëjnë lojën e armikut.”
Në fund, Enveri jep udhëzime për përdorimin e materialeve të Misionit Angleze dhe ndihmën për ngritjen e një brigade në Dibër:
“Kontingjenti që kemi dërguar për çlirimin e Elbasanit ka pasur sukses. Në Dibër duhet menduar për ngritjen e një brigade me armë që kemi në stoqe. Mos u kurse për këtë çështje.”
Referenca arkivore:
Viti 1942, Dosja 29
