Shqipëria nën pushtim fashist dhe situata ndërkombëtare
Nëntori i vitit 1941 shënon një pikë kthese të rëndësishme në historinë shqiptare. Dokumenti arkivor fillon me analizën e kontekstit ndërkombëtar:
“Lufta e madhe e nisur më 1939, ka marrë përmasa të reja pas sulmit të Gjermanisë fashiste mbi Bashkimin Sovjetik. Tashmë bota ndahet në dy fronte: në njërën anë kampi i fashizmit, në tjetrën kampi i popujve të lirë nën udhëheqjen e Stalinit.”
Në këtë frymë, mbledhja e parë e grupeve komuniste theksonte rëndësinë e orientimit drejt Bashkimit Sovjetik dhe domosdoshmërinë e organizimit të rezistencës antifashiste në Shqipëri.
Gjendja në Shqipëri sipas rezolucionit
Në dokument përshkruhet me tone të ashpra gjendja e vendit nën pushtim italian:
“Shqipëria është shndërruar në koloni të Italisë fashiste. Populli ynë shfrytëzohet ekonomikisht, pasuritë e vendit vidhen, rinia dërgohet ushtar në frontet e Italisë, shkollat italianizohen dhe çdo zë i lirë shtypet me dhunë.”
Ky përshkrim synonte të tregonte urgjencën e nevojës për një organizim politik dhe ushtarak që të dilte përtej veprimtarisë sporadike të grupeve të shpërndara.
Gabimet e së kaluarës – kritika e hapur ndaj grupeve komuniste
Një pjesë e gjatë e rezolucionit i kushtohet autokritikës. Dokumenti denoncon dobësitë e lëvizjes komuniste para 1941:
“Në vend që të hidhnin popullin në luftë kundër pushtuesit, disa grupe ranë në izolim, duke u marrë me letra e diskutime sterile. Fraksionizmi, ndikimi i ideve trotskiste dhe mospërgatitja e armatosur janë gabime të rënda që s’duhet të përsëriten.”
Kjo ishte një mënyrë për të mbyllur kapitullin e përçarjeve mes grupeve të Korçës, Shkodrës dhe “Grupit të Rinjve” dhe për t’i bashkuar ato nën një qendër të vetme.
Detyrat e Partisë së re
Rezolucioni i nëntorit 1941 përcakton me qartësi objektivat e PKSH-së:
“Partia jonë do të ndërtojë organizata të vogla ilegale, të lidhura ngushtë me punëtorët e fshatarët. Disiplina e hekurt, konspiracioni dhe sakrifica do të jenë shtylla e saj. Ne duhet të përgatisim këshillat nacionalçlirimtare si bazë e pushtetit të ardhshëm dhe të organizojmë luftën e armatosur pa vonesë.”
Përmes këtyre fjalëve shihet orientimi i partisë drejt një lufte popullore të gjerë, të lidhur drejtpërdrejt me masat dhe jo thjesht me elitat politike.
Shembulli i Bashkimit Sovjetik
Një tjetër element kyç i dokumentit është lidhja e fortë ideologjike me Bashkimin Sovjetik:
“Shembulli i Partisë Bolshevike të Leninit e Stalinit është rruga jonë. Pa disiplinë e pa organizatë, nuk ka fitore. Bashkimi Sovjetik është mbrojtësi i popujve dhe aleati ynë i madh.”
Ky pasazh tregon qartë frymën internacionale dhe përputhjen e plotë me vijën e Kominternit.
Delegatët dhe emrat e pjesëmarrësve
Dokumenti ruan me kujdes edhe listën e delegatëve që morën pjesë në mbledhje:
- Grupi i Korçës: Enver Hoxha, Pilo Peristeri, Sotir Vullkani, Koçi Xoxe, Koço Tashko.
- Grupi i Shkodrës: Qemal Stafa, Vasil Shanto, Tuk Jakova, Kristo Themelko, Sadik Bekteshi.
- Grupi i të Rinjve: Anastas Lulo, Sadik Premte, Elhami Nimani, Fadil Hoxha, Ramadan Çitaku.
Nga kjo mbledhje doli Komiteti Qendror Provizor i PKSH-së, me këta anëtarë: Enver Hoxha, Qemal Stafa, Gjin Marku, Kristo Themelko, Koçi Xoxe, Tuk Jakova, Ramadan Çitaku.
Më vonë iu shtuan Ymer Dishnica, Liri Gega, Bedri Spahiu dhe Nako Spiru.
Një akt themelor në historinë shqiptare
Rezolucioni i nëntorit 1941 nuk ishte vetëm një dokument politik, por një akt historik që shënoi lindjen e një partie të re, e cila do të udhëhiqte luftën kundër fashizmit dhe më pas do të merrte pushtetin për gati gjysmë shekulli.
Citimet e plota të dokumentit na sjellin të gjallë frymën e asaj kohe, idealizmin, por edhe disiplinën e hekurt që kërkohej nga militantët e rinj.
