Nga rebelimi në Berat te përçarja në Korçë: përballja e fundit e Aliut
Në vitet 1808–1810, Ali Pashë Tepelena e gjeti veten të rrethuar nga rebelime lokale, armikësi franceze dhe tradhti në radhët e veta. Pushteti i tij në Epir dhe Shqipëri po lëkundej, ndërsa mbretëria franceze, bejlerët shqiptarë dhe popullsia vendase po lëviznin të sinkronizuar kundër tij.
Rebelimi shqiptar kundër Aliut – me frymë franceze
Bejlerët e Beratit, Paramithisë, Margaritit dhe Nikopolisit, të ndihmuar fshehurazi nga francezët në Korfuz, krijuan një koalicion shqiptar për ta rrëzuar Aliun.
“Bessières dhe Donzeloti ishin motori i padukshëm i këtij veprimi.”
Liderët shqiptarë kërkonin financim. Vetëm për ngritjen e ushtrive, kërkuan dhjetëra mijëra franga nga Franca.
Përveç krerëve të Shqipërisë, himariotët dhe grekët e Thesalisë u bashkuan në rebelim, duke shpresuar ndihmë nga Napoleoni. Himara u armatos dhe u organizua, e nxitur nga agjentët francezë.
Tradhti në Berat dhe rrethimi nga Omer Vrioni
I biri i Aliut, Muhtar Pasha, me brutalitet të skajshëm, shtypi një rebelim në Thesali, duke varur njerëz dhe djegur fshatra. Por ndërkohë, Berati u rrethua nga Omer Vrioni, një nga ish-komandantët e Aliut që kërkonte të rimerrte tokat e Myzeqesë.
“Ibrahim Pasha i Beratit u mbyll në kështjellë me vetëm 500 vetë, të betuar për rezistencë.”
Omer Vrioni kishte përkrahje nga francezët, që i furnizuan me mortaja dhe topa, përfshirë edhe armatim të dhuruar nga anglezët.
Tradhtia në Vlorë dhe fati i Ibrahim Pashës
Pas rrethimit të Beratit, Ibrahim Pasha kërkoi mbrojtje në Vlorë, por aty u përball me ftohtësi dhe refuzim.
“Nipi i tij, Soliman Beu, e priti me ftohtësi. Bejlerët, të punuar nga agjentët e Aliut, nuk i dhanë asnjë ndihmë.”
Në dëshpërim, ai i shkruajti Napoleonit për ndihmë, duke ofruar bashkëpunim kundër Turqisë. Por Bonaparti refuzoi ndihmën ushtarake dhe e la Ibrahim Pashën në fatin e tij.
Skema franceze për të përdorur Pashallarët kundër Aliut
Napoleon e shfrytëzoi situatën për të përçarë më tej Shqipërinë. U dhanë udhëzime që:
- Ibrahim Pasha të furnizohej fshehurazi me armë e barut.
- Nëse do të kishte luftë me Turqinë, ai të ndihmohej të mobilizonte 15-20 mijë ushtarë shqiptarë në favor të Francës.
- Të krijohej një konfederatë e Çamërisë që do të kontrollohej indirekt nga Franca.
Tradhtia e brendshme – kur sekretarët arratisen
Ibrahim Pasha nuk kishte më besnikë. Sekretarët e tij, Anastasi, Eftimiu dhe Mina, bashkë me konsullin francez në Berat, u arratisën në Korfuz dhe u vunë në shërbim të francezëve.
Përfundim: fundi i autonomisë dhe fillimi i rrëzimit
Pjesa e pestë e sagës së Ali Pashës tregon një udhëheqës që:
- Luftonte rebelë të mbështetur nga Franca.
- Përjetonte tradhti nga bashkëpunëtorët më të afërt.
- Ishte në prag të një izolimi ndërkombëtar dhe ushtarak.
Epoka e lavdisë së Janinës po perëndonte, dhe një epokë e re – ajo e dobësimit dhe rrethimit të pashait – sapo kishte nisur.
